Evrensel’de yer alan habere göre, 2024 yılında yükseköğretim kurumlarına ayrılması planlanan ödenek miktarı 341 milyar TL olarak açıklandı. En çok ödeneği alan üniversitelerin başında yine İstanbul Üniversitesi yer aldı. İstanbul Üniversitesine (İÜ) ayrılan 10 milyar 637 milyon TL bütçe dikkatleri üzerine çekerken, okulda lavabolarda hijyen ürünlerinin dahi olmadığı gerçeklerini her gün yaşayan öğrencilerin aklına birtakım sorular geldi.
“Bu bütçenin ne kadarı biz öğrencilerin nitelikli bir eğitim alması ve öğrenim hayatlarının kolaylaştırılması adına kullanılıyor?”
Merakını gidermek isteyen öğrenci ise aradığı şeffaflığı bulamıyor. Bu sorgulamaların kaynağı ise öğrencilerin kampüs içerisindeki gündelik hayatlarında karşılaştıkları koşullardan oluşuyor. Bu koşulların içerisinde amfi ve dersliklerdeki bilgisayarların, ses sistemlerinin hatta oturdukları sıraların eskiliği yüzünden derslerin veriminin düşmesi, yemekhanelerin öğrenci sayısına karşı yetersizliği ve artan yemek fiyatları, yurt yetersizliği gibi gerçekler bulunuyor. Hâlbuki mevcut 10 milyar TL’yi aşkın bütçe, öğrenci merkezli olan doğru kullanımla bile tüm bu sorunların çözümü olabilirdi.
ARAŞTIRMA-GELİŞTİRMENİN BÜTÇEDEKİ PAYI YÜZDE 2
YÖK’ün verilerine göre geçtiğimiz sene için İÜ’ye ayrılan ödenek 4 milyar 500 milyon TL’ydi. 2024 için öngörülen 10 milyar TL’lik yeni bütçenin enflasyon oranında arttığı söylenebilir fakat öğrencilerin ihtiyaçları enflasyon oranının da üstünde artıyor.
Yayımlanan bütçe cetvelini incelendiğinde 4,5 milyar TL’lik bütçenin yalnızca 90 milyon lirasının “araştırma, geliştirme ve yenilik programı” başlığına ayrıldığı görülüyor. Bu miktarın toplam bütçe içerisinde tuttuğu yer ise sadece %2. Türkiye’nin en köklü üniversitelerinden birinde bile akademik yatırımlara ayrılan ödeneğin yetersizliği dikkat çekiyor.
“Yükseköğretim programı” başlığı altında verilen personel masrafları ise 2 milyar 650 milyon lira. Bir üniversitede personel masraflarının akademik yatırımlara ayrılan bütçeyi bu denli aşıyor olmasındaki tutarsız durum dikkat çekiyor. Ayrılan bütçe niye bu kadar fazla peki? 85 bin öğrencisi bulunan İÜ’de idari personel sayısı 12 bin. Personel başına yalnızca sekiz öğrenci düşüyor fakat ders alma dönemlerinde okul sitesinin çökmesi, öğrencilerin zaman zaman okul dairelerinde kendilerine muhatap bulamaması gibi sorunlar hala sürüyor. Kimi zamanlarda bir belge çıkartmak gibi işlerde bile personellerin sırf başından savuşturmak için öğrenciyi o adresten bu adrese yönlendirmesi yüzünden üniversite bürokrasisinin öğrenci için büyük bir ayak bağı haline geldiği oluyor. Personel sayısı çok fazla olmasına rağmen benzer sorunların hala çözülmüyor olması, üniversite bürokrasisinde sık sık aksaklıkların yaşanıyor olması bu kadar kişinin ne için istihdam edildiğine yönelik akıllarda soru işaretlerine yol açıyor.
EĞİTİM BÜTÇESİNİN YALNIZCA 3’TE 1’İ ÖĞRENCİYE KALIYOR
Bütçeden YÖK ve 129 üniversite için toplam 427,9 milyar TL ayrıldı. Fakat bütçenin 285,4 milyar TL’sinin personel giderleri için harcanması öngörüldü. Bu veriden anlaşılacağı üzere toplam bütçenin %66’sı personel giderlerine ayrılıyor. Bu, bütçenin yalnızca 3’te 1’inin öğrencilere ayrıldığı manasına geliyor. Bu kalanı yemekhane, burs, laboratuvar ekipmanları, teknik gezi vb. gibi öğrencilerin temel ihtiyaçları arasında paylaştırıldığında eğitim için ayrılan bütçe için elimize tatmin edici hiçbir sonuç geçmiyor.
Bir tıp öğrencisi için stetoskop ne kadar önemli bir noktada duruyorsa arkeoloji, coğrafya, tarih gibi bölümlerdeki öğrenciler için de şehir dışında bile olsa diledikleri müzeleri ziyaret edebilmek, istedikleri arşivlere kolayca ulaşabilmek de bir o kadar önemli. Bu teknik gezilerinin ve bunlar için gerekli ekipmanları bütün öğrencilerin “kendi cebinden karşılaması” söz konusu bile olamıyor çünkü öğrenciler yeme ve barınma ihtiyaçlarını bile zor karşılıyor.
